KALORİ NEDİR?

Kalori enerjidir, bu enerji yiyeceklerin yakılması ile açığa çıkar. Yiyeceklerin kalori miktarını ölçen ve kalorimetre adı verilen alet, bir su tankı ve onun içine batırılmış, yüksek basınçlı oksijen bağlantısı olan çelik bir kaptan oluşan basit bir düzenektir.
Kalorisi ölçülecek yiyecek çelik kaba konulur, oksijen verilerek tutuşturulur. Yanma bitince kabı çevreleyen sudaki ısı yükselmesi ölçülür. Derece olarak ısı yükselme miktarı ile kilogram olarak suyun ağırlığı çarpılınca sonuç doğrudan (gıda uzmanlarının kullandığı) kalori miktarını verir.
İnsanlar bu şekilde yiyeceklerin kalori miktarlarını ölçerken bir şeyin farkına vardılar. Hangi yiyeceğin içinde olurlarsa olsunlar bütün protein türlerinin bir gramları aynı miktarda kalori veriyorlardı. Aynı şeyler yağlar ve hidrokarbonlar için de geçerliydi. Protein ve karbonhidratların her bir gramı 4, yağların ise 9 kalori içeriyordu.
Bu yüzden yiyecekleri tek tek yakarak kalori miktarlarını ölçmeyi bıraktılar. Bir yiyecekte kaç gram yağ, protein ve karbonhidrat olduğu biliniyorsa iş kolaydı. Protein ve karbonhidrat gramajlarını 4, yağınkini ise 9 ile çarparak yiyeceğin toplam kalori miktarı bulunabiliyordu.
Yine de kalorimetre ile insan vücudu arasında küçük bir fark vardır. Kalorimetrede yiyeceğin tümü yakılır. Vücutta ise yağın yüzde 2’si, karbonhidratın yüzde 5′i, proteinin de yüzde 8′i sindirilip parçalanmadan yani enerjiye dönüşmeden vücuttan çıkar gider. Hassas değerlendirmelerde bu farkı hesaba katmak gerekir.
Bilimsel olarak kalori; 1 gram suyun ısısını 1 derece yükseltmek için gerekli enerji miktarıdır. Gıda ve fizik dalı ile uğraşanlar arasında enerjinin birimi ile ilgili garip bir anlaşmazlık vardır. Gıda uzmanlarının 1 kalori dedikleri değer aslında bilimsel olarak 1.000 kalori yani 1 kilokalori ‘ dir.
Vücudun ihtiyacı olan kalori miktarı, söz konusu kimsenin yaptığı işle ilgilidir. Sözgelimi, yaklaşık olarak 50 kiloluk bir kimsenin her gün için 1680 kaloriye ihtiyata vardır. Fakat bu durum, tam bir dinlenmeyle geçirilen gün içindir. Eğer masa başı işi gibi yorucu olmayan bir şeyde çalışıyorsa, vücudun kalori ihtiyacı her gün için 3360 kaloriye çıkar. Ağır işte çalışıyorsa, vücudun sağlıklı ve gerektiği gibi çalışması 6720 kalori ihtiyacı doğurur.
Diyet programlarında genelde bir kibrit kutusu peynir lafı çok geçer. 30 gr yani ortalama bir kibrit kutusu peynir ne kadar kalori içerir? Bu sorunun cevabı hangi peynir olduğuna göre değişiyor.
BRİE: 96 kalori, CAMEMBERT: 89 kalori, PARMESAN : 136 kalori, SÜZME PEYNİR : 29 kalori, KAŞAR PEYNİRİ : 124 kalori, MOZARELLA : 90 kalori, RİCOTTA : 56 kalori, KEÇİ PEYNİRİ : 59 kalori, BEYAZ PEYNİR : 75 kalori içeriyor.
Zayıflamak isteyenler tarafından en çok tüketilen simit ise aslında kalori açısından pek fakir sayılmaz. Ama çok küçük miktarda tüketildiği için ve bazen bir öğün yerine geçtiğinden dolayı tercih ediliyor. Her bir simidin hamuru 60 gramdır, pişerken 20 gram fire verir ve 40 gram gelir. Bu 40 gr simitin kalorisi yaklaşık olarak 240-260 kaloridir. Bazı diyetisyenlere göre bu 300 kaloriyi bile bulabilmektedir.
100 gr kuru fasulyenin kalorisi ise 326, yine 100 gr keçi boynuzunun ise 308 kalorisi vardır.
Salatanın kalorisi ise içine koyacağınız malzemeye göre değişecektir. .
1 porsiyon kuzu kebapta 455 kalori var. 1 lahmacunda ise 250 kalori bulunuyor.
Günde kaç kalori almak gerekir?
Öncelikle, dengeli bir beslenme programı uygulayarak vücudunuzdaki her bir kilo için 20 kalori almalısınız. Buna, günlük aktivite durumunuza göre 400-700 kalori daha eklemelisiniz. Mesela 65 kiloda aktif bir kadın günlük olarak 1800-2000 kalori alması gerekir. Bu kişi haftada yarım ile bir kilo vermek istediğinde, günlük kalori miktarını 500 kalori azaltması lazım. Eğer daha kalıcı ve sağlıklı kilo çözümleri istiyorsanız, diyet yaparken günlük kalori miktarından 250 kalori indirin ve 250 kaloriyi yaktıracak kadar da egzersiz yapın.

Besinlerin kalori değerleri:

Malzeme	Birim	Kalori
Tahıllar
1 dilim beyaz ekmek	28 gr	90
1 dilim kepekli ekmek	28 gr	60
1 dilim kızarmış ekmek	15 gr	35
1 adet kruasan	200 gr	200
bisküvi	100 gr	470
mercimek (kuru)	100 gr	314
arpa (kuru)	100 gr	367
bulgur (kuru)	100 gr	371
kuskus (kuru)	100 gr	367
mısır (kuru)	100 gr	342
buğday (kuru)	100 gr	364
susam	100 gr	589
makarna (kuru)	100 gr	339
makarna (haşlanmış)	100 gr	85
pirinç (kuru)	100 gr	357
pirinç (haşlanmış)	100 gr	125
Süt ve Yumurta Ürünleri
yoğurt (yağlı)	100 gr	95
süt (yağlı)	100 gr	68
yoğurt (yağlı,meyveli)	100 gr	125
beyaz peynir (yağlı)	100 gr	275
kaşar peyniri (yağlı)	100 gr	413
parmesan peyniri (yağlı)	100 gr	440
yumurta	1 adet	80
yumurta akı	1 adet	15
yumurta sarısı	1 adet	65
Yağlar
tereyağı	28 gr	206
margarin	28 gr	204
sıvı yağ	28 gr	130
Etler
biftek (ızgara)	100 gr	278
tavuk (ızgara)	100 gr	132
tavuk göğsü (haşlanmış)	100 gr	150
kuzu (yağlı, ızgara)	100 gr	282
kuzu ciğeri (yağda)	100 gr	232
salam	100 gr	446
sosis	100 gr	295
Deniz Ürünleri
midye	1 adet	9
istiridye	1 adet	6
karides	1 adet	144
somon füme	100 gr	171
ton balığı	100 gr	121
Sebzeler
domates	1 adet	14
enginar	1 adet	10
patlıcan	1 adet	28
taze fasulye	100 gr	90
brokoli	100 gr	35
brüksel lahanası	100 gr	35
kabak	100 gr	25
havuç	100 gr	35
karnabahar	100 gr	32
kereviz	100 gr	18
salatalık	1 adet	11
marul	100 gr	15
mantar	100 gr	14
soğan	100 gr	35
bezelye	100 gr	89
taze yeşil biber	120 gr	15
patates (haşlama)	100 gr	100
ıspanak	100 gr	26
lahana	100 gr	20
Kuruyemişler
badem	100 gr	600
hindistancevizi	100 gr	603
fındık	100 gr	650
fıstık	100 gr	560
çam fıstığı	100 gr	600
ceviz	100 gr	549
patlamış mısır	100 gr	478
kabak çekirdeği	100 gr	571
ay çekirdeği	100 gr	578
Meyveler
elma	1 adet	60
kayısı	1 adet	8
muz	1 adet	100
kiraz	100 gr	40
hurma	1 adet	15
incir	100 gr	41
incir (kuru)	100 gr	59
greyfurt	1 adet	60
portakal	1 adet	50
kivi	1 adet	34
mandalina	1 adet	50
karpuz	100 gr	19
kavun	100 gr	18
şeftali	1 adet	60
armut	1 adet	70
erik	1 adet	8
üzüm	100 gr	57
çilek	100 gr	26

	AĞIRLIK	BOY	TOPLAM Kg Kal (gr)	Kg Kal/Kg
BEBEK
0-6 ay	6	60	-	117
6 ay-1 yıl	9	71	-	108
ÇOCUK
1-3 yaş	13	86	1300	100
4-6 yaş	20	110	1800	90
7-10 yaş	30	135	2400	80
ERKEK
11-14 yaş	44	158	2800	64
15-18 yaş	61	172	3000	49
19-24 yaş	67	172	3000	49
25-50 yaş	70	172	2700	39
50 den fazla	70	172	2400	39
KADIN
11-14 yaş	44	155	2400	55
15-18 yaş	54	162	2100	39
19-24 yaş	58	162	2100	36
25-50 yaş	58	162	2000	34
50 den fazla	58	162	1800	31
Gebelikte			2100	67
Emzirme dönemi			2300	67